آشکارسازی تغییرات کاربری اراضی با استفاده از روش‌های سنجش از دور و سیستم اطلاعات جغرافیایی (مطالعه موردی: شهرستان قائم‌شهر)

زمینه و هدف: تغییرات کاربری اراضی در اثر فعالیت­های انسانی یکی از موضوعات مهم در برنامه­ریزی­های منطقه­ای و توسعه­ای می­باشد. با توجه به مزیت­ها و قابلیت­هایی که داده­های ماهواره­ای دارند، این تکنولوژی می­تواند کمک شایانی به شناسایی و کشف این تغییرات نماید. روش بررسی: در این پژوهش تغییرات کاربری اراضی منطقه قائم­شهر در یک دوره 15 ساله مورد ارزیابی قرار گرفت. برای انجام این پژوهش از تصاویر سال 1999 سنجنده ETM+ و 2014 سنجنده OLI ماهواره لندست استفاده شده و پس از انجام اقدامات مورد نیاز در مرحله پیش­پردازش، با طبقه­بندی نظارت شده نقشه آشکارسازی تغیرات تهیه شده است. یافته­ها: در نهایت پنج نوع کاربری در منطقه شناسایی شد. ارزیابی نشان داد که صحت کلی و ضریب کاپای نقشه طبقه­بندی شده ETM+ به ترتیب 4/98 و 97/0 درصد و OLI­ برابر 67/99 و 97/0 درصد می­باشد. نتایج مشخص کردکه اراضی کشاورزی، جنگل و پهنه آبی به اراضی باغی و مسکونی تبدیل شده­اند؛ به­گونه­ای که بر وسعت اراضی باغی طی 15 سال 26/27 درصد افزوده شده است، در مقابل از اراضی کشاورزی به میزان 32/45 درصد کاسته شده است. هم­چنین وسعت اراضی جنگلی و پهنه آبی کاهش و وسعت مناطق مسکونی افزایش یافته است. بحث و نتیجه گیری: نتایج حاکی از آن است که به­کارگیری تصاویر ماهواره­ای برای تهیه نقشه­های کاربری اراضی/ پوشش و تغییرات آن­ها، جهت تسهیل در برنامه­ریزی مدیریت منابع محیطی امری ضروری می­باشند.